‘Hebberigheid’ op woningmarkt neemt toe: weer normaal om te overbieden en zonder voorwaarden te kopen

De koopprijzen zijn in het derde kwartaal van 2023 weer licht gestegen, maar het aantal verkochte woningen en het aantal afgesloten hypotheken stabiliseert. De verruiming van de maximale leencapaciteit van huishoudens leidt direct tot stijgende verkoopprijzen. Het aantal nieuwbouwwoningen blijft wel beperkt.

In de eerste drie kwartalen van 2023 blijkt de maximale leencapaciteit van huishoudens sterk te zijn toegenomen. Dat wordt verklaard doordat de hypotheekrentes stabiliseren rond de 3,8 procent en doordat veel werknemers na CAO-onderhandelingen looncompensatie hebben gekregen. Met name voor de hogere inkomensgroepen kan de maximale hypotheeksom gemiddeld 40.000 tot 50.000 euro hoger uitkomen dan eind vorig jaar.

Hoewel de woningvraag van starters en doorstromers groeit is er nog geen extra woningaanbod van doorstromers, waardoor de krapte op de koopwoningmarkt in het derde kwartaal weer is toegenomen. Een koper kan gemiddeld uit nog geen drie aangeboden koopwoningen kiezen. De mensen die hun huis wel te koop zetten profiteren daarvan, want in veel delen van Nederland is het weer gebruikelijk om boven de vraagprijs te bieden en zonder ontbindende voorwaarden te kopen. ,,De hebberigheid van kopers neemt weer toe, zeker bij mensen die een paar keer mis gegrepen hebben’’, zegt Marc van der Lee van de NVM. Uit cijfers van de makelaarsvereniging blijkt dat het aandeel woningen dat boven de vraagprijs is verkocht is opgelopen van 38 procent naar 45 procent. Gemiddeld is 0,2 procent boven de vraagprijs betaald.

Kleinere woningen van mindere kwaliteit

Het aanbod van nieuwbouw koopwoningen zakt naar het niveau van medio 2013. Woningzoekenden zijn niet alleen onzeker over de prijsontwikkeling en de hypotheekrente, maar ook over de termijn waarop nieuwbouwwoningen opgeleverd gaan worden. En over de prijs-kwaliteitverhouding. ,,De nieuwbouwmarkt wordt altijd eerder geraakt dan bestaande markt’’, zegt hoogleraar Peter Boelhouwer, die verantwoordelijk is voor de monitor koopwoningen. ,,Er is heel veel onzekerheid. De overbruggingsfinanciering is ook duur geworden. Aanbieders gaan daar rekening mee houden.’’ Dat vertaalt zich in gemiddeld lagere prijzen. ,,Nu wordt er herontwikkeld, onder meer naar kleinere woningen met ook wat mindere kwaliteit. Dat kan te maken hebben met materiaalgebruik, parkeervoorzieningen, afwerking of dichtheid.’’

In het tweede kwartaal van dit jaar werden slechts 2800 nieuw gebouwde woningen aangeboden. Een daling van zeventig procent ten opzichte van het derde kwartaal na 2020, toen het nog om 9700 woningen ging. Het gebrek aan bouwmaterialen, de gestegen bouwkosten en het tekort aan personeel spelen de nieuwbouwmarkt nog altijd parten. Het aantal bouwvergunningen voor koopwoningen valt in het tweede kwartaal van 2023 wel iets hoger uit dan in het vorige kwartaal.